Meertaligheid wordt vaak in verband gebracht met een grotere cognitieve flexibiliteit. Wetenschappelijk onderzoek suggereert dat het ook kan bijdragen aan het vertragen van cognitieve achteruitgang bij de ziekte van Alzheimer. In haar met de Jan Brouwer Scriptieprijs bekroonde scriptie onderzocht Annika Stalman hoe meertalige ervaring de structuur en efficiëntie van het semantisch geheugen beïnvloedt, met name bij mensen met een genetisch verhoogd risico op deze vorm van dementie. Haar bevindingen onderstrepen het belang van meertaligheid, zowel in het onderwijs als voor cognitieve gezondheid op latere leeftijd.

Alhoewel ze een grote minderheidsgroep vormen, is er nog maar weinig onderzoek gedaan naar de ervaringen van de Duits-sprekenden gemeenschap in Nederland. Om deze kloof te overbruggen, leidde Dr. Naomi Truan het project Duits in Nederland, waarin studenten Duitse taal en cultuur van de Universiteit Leiden personen uit deze gemeenschap interviewden. Deze blog geeft een korte beschrijving van het project en de corpus uitgave van de interview transcripten, die de ervaringen van Duits-sprekenden in Nederland belichten.

In dit onderzoek wordt bekeken hoe de eerder geleerde talen Duits en Engels invloed uitoefenen op het leren van Nederlands als derde taal. Door middel van experimentele studies wordt getest of deze invloed vooral uit de tweede taal komt of uit de taal die het meest op het Nederlands lijkt – in dit geval het Duits. De resultaten geven nieuwe inzichten in taalverwerving en praktische implicaties voor het onderwijs Nederlands als vreemde taal.

Raoul Buurke is recent gepromoveerd in de computationele taalwetenschap aan de Rijksuniversiteit Groningen. Hij heeft onderzocht in welke mate het Fries en het Nedersaksisch worden doorgegeven en gebruikt vandaag de dag. Verder heeft hij in kaart gebracht in welke mate varianten van deze talen meer of minder op het Nederlands zijn gaan lijken in recente decennia.

Als leerkrachten van een vreemde taal houden we ons dagelijks bezig met grammatica, vocabulaire en uitspraak, de fundamenten van elke taalles. Maar er is een element dat daarbij vaak over het hoofd wordt gezien, terwijl het net zo cruciaal is voor de communicatieve vaardigheid van leerlingen: prosodie. Daarom maakt Lieke van Maastricht (Radboud Universiteit) in deze blog de verbinding tussen wetenschappelijk onderzoek en onderwijspraktijk om zo prosodie (klemtoon, intonatie en ritme) zichtbaarder te maken in de taalles.

Kristel Doreleijers promoveerde aan Tilburg University op het ‘nieuwe dialect’ van jongeren in Noord-Brabant. Als ze vertelt over haar onderzoek, reageren mensen vaak vanuit bezorgdheid over taalverandering, die zij zien als een bedreiging voor het ‘correcte’ Nederlands. Maar klopt die redenering wel? Deze blogbijdrage is een pleidooi voor een open en nieuwsgierige blik op taalvariatie en (binnentaalse) meertaligheid.

“Oh my god, crazy, stop met bottleflippen, never mind”. De afgelopen vier jaar onderzocht Melissa Schuring samen met Eline Zenner (KU Leuven) en Laura Rosseel (Vrije Universiteit Brussel) hoe en waarom kinderen Engelse woorden gebruiken in het Nederlands. Uit het onderzoek blijkt onder meer dat kinderen meesters zijn in het aanpassen van hun taalgebruik. Ze bedienen als het ware een schakelaar voor Engelse woorden in hun Nederlands.

Katja van Kleffens, leerling in 6 vwo van het 4e gymnasium in Amsterdam, hield een speech over de verwaarlozing van het moderne vreemdetalenonderwijs in Nederland. Deze blog is een weergave van haar speech. Ze pleit voor meer aandacht en waardering voor de impact van talenkennis.

De laatste decennia is de leerling steeds meer centraal komen te staan in ons onderwijs. En dat is in principe een goede zaak: het gaat immers om de leerling en wat die nodig heeft om een goede basis te krijgen voor vervolgonderwijs en voor de maatschappij. Helaas heeft deze goede ontwikkeling een nadelig effect gehad op het vreemdetalenonderwijs, betoogt AIM-deskundige Wim Gombert.

Rik van Gijn, hoogleraar aan de Universiteit Leiden, doet onderzoek naar taaldiversiteit. In dit onderzoek wordt er gekeken naar waar taaldiversiteit vandaan komt en hoe taaldiversiteit zich ontwikkeld heeft door de geschiedenis heen. In deze blogbijdrage kun je daar meer over lezen.