Foekje Reitsma ontwikkelde voor haar promotieonderzoek aan de Carl von Ossietzky Universiteit Oldenburg (Duitsland) een app voor het spreekonderwijs. In deze blog laat zij zien welke effecten werken met een app op vloeiendheid kan hebben.

Op vrijdag 28 maart kwam een groep docenten Duits bij elkaar op de HAN in Nijmegen voor een van deze bijeenkomsten van “Gebt uns eine*n Studi” [LINK]. De regiobijeenkomst van de gemeenschappelijke actie van alle (leraren-)opleidingen Duits in heel Nederland trok uiteraard vooral docenten uit de omgeving Nijmegen. Maar ook van verder weg reisden sommigen af naar de HAN waar ze een vol programma volgden, georganiseerd door Fontys, de HAN en de Radboud Universiteit. Tijdens deze middag spraken docenten met elkaar over manieren om leerlingen te motiveren om Duits te studeren.

Zo’n zeventig Leraren in Opleiding uit alle windstreken verzamelden zich op 31 maart op het Science Park in Utrecht voor een intensieve netwerkdag. Naast het ontmoeten van andere kersverse talendocenten uit het hele land, deed ik kennis en inspiratie op vanuit zowel pedagogische als didactische invalshoeken. Het schoolvak Engels was goed vertegenwoordigd, maar ook docenten in wording voor de schoolvakken Frans, Spaans en ‘mijn’ vak Duits gaven samen met de diverse lerarenopleiders acte de présence.

Projecten die meertalige leerlingen en hun reguliere leerkrachten ondersteunen, zijn in opkomst. Gisi Cannizzaro (HLE Network) stelt dat ook de leerkrachten van meertalige kinderen buiten het reguliere onderwijssysteem (in het ‘informele onderwijs’) ondersteuning nodig hebben. Ze schetst hoe een professionele moedertaalonderwijssector eruit zou kunnen zien, geïnspireerd door voorbeelden uit het buitenland.

Meertaligheid wordt vaak in verband gebracht met een grotere cognitieve flexibiliteit. Wetenschappelijk onderzoek suggereert dat het ook kan bijdragen aan het vertragen van cognitieve achteruitgang bij de ziekte van Alzheimer. In haar met de Jan Brouwer Scriptieprijs bekroonde scriptie onderzocht Annika Stalman hoe meertalige ervaring de structuur en efficiëntie van het semantisch geheugen beïnvloedt, met name bij mensen met een genetisch verhoogd risico op deze vorm van dementie. Haar bevindingen onderstrepen het belang van meertaligheid, zowel in het onderwijs als voor cognitieve gezondheid op latere leeftijd.

Alhoewel ze een grote minderheidsgroep vormen, is er nog maar weinig onderzoek gedaan naar de ervaringen van de Duits-sprekenden gemeenschap in Nederland. Om deze kloof te overbruggen, leidde Dr. Naomi Truan het project Duits in Nederland, waarin studenten Duitse taal en cultuur van de Universiteit Leiden personen uit deze gemeenschap interviewden. Deze blog geeft een korte beschrijving van het project en de corpus uitgave van de interview transcripten, die de ervaringen van Duits-sprekenden in Nederland belichten.

In dit onderzoek wordt bekeken hoe de eerder geleerde talen Duits en Engels invloed uitoefenen op het leren van Nederlands als derde taal. Door middel van experimentele studies wordt getest of deze invloed vooral uit de tweede taal komt of uit de taal die het meest op het Nederlands lijkt – in dit geval het Duits. De resultaten geven nieuwe inzichten in taalverwerving en praktische implicaties voor het onderwijs Nederlands als vreemde taal.

Raoul Buurke is recent gepromoveerd in de computationele taalwetenschap aan de Rijksuniversiteit Groningen. Hij heeft onderzocht in welke mate het Fries en het Nedersaksisch worden doorgegeven en gebruikt vandaag de dag. Verder heeft hij in kaart gebracht in welke mate varianten van deze talen meer of minder op het Nederlands zijn gaan lijken in recente decennia.

Als leerkrachten van een vreemde taal houden we ons dagelijks bezig met grammatica, vocabulaire en uitspraak, de fundamenten van elke taalles. Maar er is een element dat daarbij vaak over het hoofd wordt gezien, terwijl het net zo cruciaal is voor de communicatieve vaardigheid van leerlingen: prosodie. Daarom maakt Lieke van Maastricht (Radboud Universiteit) in deze blog de verbinding tussen wetenschappelijk onderzoek en onderwijspraktijk om zo prosodie (klemtoon, intonatie en ritme) zichtbaarder te maken in de taalles.

Kristel Doreleijers promoveerde aan Tilburg University op het ‘nieuwe dialect’ van jongeren in Noord-Brabant. Als ze vertelt over haar onderzoek, reageren mensen vaak vanuit bezorgdheid over taalverandering, die zij zien als een bedreiging voor het ‘correcte’ Nederlands. Maar klopt die redenering wel? Deze blogbijdrage is een pleidooi voor een open en nieuwsgierige blik op taalvariatie en (binnentaalse) meertaligheid.