Door Bert Le Bruyn

CLIL staat voor Content and Language Integrated Learning, een vorm van onderwijs waarbij vakinhoud en taal hand in hand gaan. Naast de standaard mvt-lessen wordt er een mvt uitgekozen als voertaal voor een aantal andere vakken en wordt er in deze vakken aandacht besteed aan zowel de taal als de vakinhoud. De vraag die zich opdringt is wat de positie van de mvt-docent is in deze vorm van onderwijs. Gaat het om een ondersteunende rol of hebben deze wel meer te bieden?

Op AILA2021 kwam dit thema terug in een aantal presentaties, o.a. die van Liz Dale en Ruth Koro. Liz’s presentatie maakte duidelijk dat de positie van mvt-docenten binnen CLIL-onderwijs niet eenvoudig is en dat er wel wat spanningen zijn. Tegelijkertijd werd duidelijk dat deze spanningen wegvallen op het moment dat mvt-docenten met hun eigen inhoud aan de slag kunnen. Dit bleek uit opmerkingen van de docenten die deelnamen aan haar onderzoek:

‘In the second year we lose the grammar altogether and in the third year, as well, we don’t teach grammar anymore, just literature, actually. It’s quite nice.’

‘We’ve just spent two months on Romeo and Juliet. Which is quite fun. We don’t read every single bit of it because it’s a lot. But we do analyze bits of text […] We talk about Shakespearian language, and we build everything around that, and we usually end it off with an essay.’

Wat deze citaten laten zien is dat docenten opkijken tegen onderwijs dat losstaat van inhoud (het grammaticaonderwijs in het eerste citaat) maar opleven wanneer ze met hun eigen inhoud aan de slag mogen. In de citaten gaat het om literatuur.

Ruths presentatie ging ook over de moeilijke positie van de mvt-docent en liet zien hoe zij voor zichzelf toch een weg had gevonden. Voor haar liep deze weg niet via literatuur maar via cultuur, een ander belangrijk deel van de vakinhoud van de talen. De lessenserie die ze presenteerde ging over de manier waarop Frankrijk en specifiek Franse jongeren de Tweede Wereldoorlog beleefden.

Het gedeelde inzicht van Liz en Ruth is dat succesvol CLIL-onderwijs start bij het erkennen van de vakinhoud van de mvt-lessen. De voorbeelden in hun presentaties gingen over literatuur en cultuur, maar er zijn best nog andere mogelijkheden. Op AILA2021 werkten Kevin Sprague en zijn co-auteurs een voorbeeld uit waarbij universitaire studenten in een cursus English for Academic Purposes werden meegenomen in een reflectie over motivatie in tweedetaalverwerving. Deze reflectie leidde hen van eigen ervaringen tot aan de wetenschappelijke literatuur over motivatie in de toegepaste taalkunde. Dat een gelijksoortig onderwerp ook best kan werken voor andere niveaus laten Sebastiaan Dönszelmann en Anna Kaal zien in deze lessenreeks.

Waar we op uitkomen is dat goed CLIL-onderwijs CLIL niet enkel implementeert over vakken heen maar ook importeert in de mvt-les met aandacht voor literatuur, cultuur en (toegepaste) taalwetenschap. De titel van deze blog geeft alvast één belangrijke vervolgvraag: waarom zou vakinhoud enkel relevant zijn voor mvt-lessen in een CLIL-context? Zou niet elke taaldocent een beetje CLIL-docent mogen zijn?