Door Trixie Hölsgens en Synke Hotje (Duitsland Instituut Amsterdam)

Dit jaar namen opnieuw meer dan 150 scholen deel aan de Dag van de Duitse taal. Met deze dag wil de Actiegroep Duits positieve aandacht vestigen op het schoolvak Duits. De Dag van de Duitse taal is inmiddels een bekend fenomeen op scholen en onderwijsinstellingen in het hele land. Het thema van dit jaar was sport.

De populariteit van Duits in het onderwijs? Leerlingen doen nog steeds duidelijk meer eindexamen in Duits dan in Frans of Spaans. Echter, het lerarentekort bij Duits is het meest nijpend, met acht procent op dit moment, dat naar verwachting zal stijgen tot tien procent binnen twee jaar. Het is duidelijk dat er verandering nodig is. De Actiegroep Duits werft actief voor studierichtingen zoals Duitse taal en cultuur of de lerarenopleiding Duits, in een poging deze vicieuze cirkel te doorbreken. En dat begint op school – de Dag van de Duitse taal op donderdag 12 oktober was hiervoor een goede aanleiding. 

Duitse Escaperoom

1.853 klassen speelden de online Mach-mit!-Quiz, die de Actiegroep Duits aanbiedt in samenwerking met uitgeverij Noordhoff. Hoe zat het ook alweer met de gebroeders Dassler? En hoe vaak won Sebastian Vettel? Waar gaan de meeste Nederlanders op wintersport? Klas 4m.du1 van het UDO vmbo ging er met de hoofdprijs vandoor en won een gezamenlijk etentje voor de hele klas!

Daarnaast boden we een digitale live escaperoom aan – inmiddels een nieuwe traditie van het DIA te noemen! Leerlingen belden met “echte Duitsers” om de uitkomsten van de puzzels te achterhalen. Zo spraken heel wat leerlingen met ‘Gisela’ van Sportfreunde Zielberg! We ontvingen mooie berichten zoals “Wir haben das geschafft! Das war nicht möglich ohne Sie.”

dr. Cyrill Jean Nunn (Duitse Ambassadeur) in Sassenheim

Ook de Actiegroep Duits zelf was aanwezig op meerdere plekken in het land. Bij het Valuas College in Venlo en op het Montessori Lyceum Rotterdam doorliepen leerlingen ons Stationenlernen over sport in Duitsland. En op het Rijnlands Lyceum in Sassenheim ging de Duitse ambassadeur in gesprek met bovenbouwleerlingen over hun beeld van Duitsland en het belang van de Duitse taal.

Veel vakgroepen toonden bijzondere creativiteit. Een greep uit de activiteiten die ons bereikten: 

• In Winschoten waren Duitse leerlingen op bezoek en ging men samen Brezels en Flammkuchen bakken.
• De Universiteit Utrecht organiseerde een tafelvoetbaltoernooi in samenwerking met het Gerrit Rietveld College. Tussendoor werden er lezingen gehouden over Duitsland en sport. 
• De Internationale School in Den Haag reikte het Deutsches Sprachdiplom uit en had hiervoor de cultureel attaché van de Oostenrijkse Ambassade uitgenodigd.
• Op het OBC Elst was de hele school met Duitse naamborden behangen.

Vooral op culinair gebied werd groots uitgepakt met Duitse specialiteiten zoals Götterspeise, Bratwurst en Waffeln. Sommige docenten aarzelden niet om zich te kleden in Dirndls en Lederhosen. Er heerste in ieder geval een goede sfeer, versterkt door muziek van Nena en “Guten Morgen, Sonnenschein”. Kortom, het was een groot feest waar docenten veel energie en enthousiasme in staken.

Duitse specialiteiten

De Actiegroep Duits ondersteunde scholen met een Mach mit!-pakket dat voor de zomer besteld kon worden. Hierin vonden docenten vlaggenlijnen ter versiering en Haribo om uit te delen, evenals posters en lesmateriaal van verschillende uitgeverijen.

Al deze inspanningen zijn bedoeld om het vak Duits op onze scholen meer onder de aandacht te brengen. Uit ons Belevingsonderzoek Duits bleek namelijk dat leerlingen nog te weinig interesse tonen in Duitsland en de Duitse cultuur; hun houding is over het algemeen neutraal. Ondertussen staan docenten voor de uitdaging om hun leerlingen te motiveren in een tijd van afnemende aantallen lesuren en een tekort aan leraren. 

Op veel plaatsen zagen we dat initiatieven zoals de Dag van de Duitse Taal effect hebben. We hopen dat deze inspanningen leerlingen zullen aanmoedigen om ook tijdens hun vervolgopleiding iets met de Duitse taal te doen!

De Actiegroep Duits is een samenwerking tussen de Duitse Ambassade in Den Haag, de Duits-Nederlandse Handelskamer (DNHK), het Duitsland Instituut Amsterdam (DIA), het Goethe-Institut Niederlande en de Zentralstelle für das Auslandsschulwesen (ZfA). De Actiegroep organiseert naast de Dag van de Duitse taal activiteiten zoals Mach-mit! mobil en ‘Duits werkt’.

Website van de Actiegroep Duits: www.machmit.nl  

Bronnen:

van Dée, B., Hölsgens, T. & Hotje, S. Belevingsonderzoek Duits (2017) Belevingsonderzoek 2017.pdf (duitslandinstituut.nl)

Hakvoort, E., Hölsgens, T. & Hotje, S. Docenten Duits aan het woord (2022)

Docenten Duits aan het woord – Duitsland Instituut