Yoïn van Spijk

Yoïn van Spijk (1991) is geboren in Drunen en opgegroeid in Waalwijk. Van zijn opa en oma leerde hij het Drunens dialect, maar met zijn ouders en partner spreekt hij Nederlands. Op school leerde hij Frans, Duits en Engels. Uit liefde voor taalkunde koos hij eerst voor een studie Grieks en Latijn, maar na een bachelor Italiaans studeerde hij af in de taalwetenschap aan de Universiteit Utrecht. Inmiddels werkt hij als redacteur voor een educatieve uitgeverij, waar hij lesmethodes en leesboeken voor het basisonderwijs maakt. In zijn vrije tijd verzorgt hij naast zijn Twitter-account de website Taal aan de wandel, waar hij blogt en video’s maakt over taalhistorische en taalkundige weetjes, voorzien van prachtige infographics. Lees hier over zijn liefde voor talen.

Kun je jouw meertaligheid beschrijven?
Op school was ik eigenlijk helemaal niet zo goed in Frans en Duits. Ik haalde weliswaar goede cijfers, maar dat kwam meer doordat ik goed was in het maken van toetsen. Tijdens mijn bijbaan in de Efteling heb ik mijn spreekvaardigheid pas echt ontwikkeld; daar kwamen heel veel buitenlandse bezoekers die geen Nederlands spraken. Inmiddels is het wel weer wat weggezakt. Engels spreek ik op hoog niveau, omdat ik daar wel altijd mee bezig ben gebleven. Ik vind het ook leuk om dat actief bij te houden door boeken te lezen of uitspraak te oefenen. Tijdens mijn studie heb ik een goede taalvaardigheid ontwikkeld in het Italiaans – ik gok C1. Grammatica blijft bij mij altijd heel goed hangen, maar de woordenschat verdwijnt snel. Als ik mezelf vergelijk met mijn medestudenten Italiaans was ik daar anders in. Dan vertelden ze dat ze gek waren op de literatuur of op het land en de cultuur, maar bij mij ging het om de taalkunde. Als het ging om taalstructuur, begon ik echt te stralen. Ik heb ook alle taalvakken van Portugees gevolgd en daar ontzettend veel plezier van gehad. In eerste instantie deed ik dat omdat ik graag de Braziliaanse bossanova-muziek wilde kunnen verstaan, maar toen vond ik het zo interessant dat ik de taal in al zijn facetten wilde leren. Ook ben ik een aantal jaar geleden begonnen met het leren van het Spaans. Ik dacht dat mijn kennis van het Italiaans, Portugees en Latijn daar goed bij van pas zouden komen.

Heb je ooit in het buitenland gewoond?
Nee, ik ben zelfs – ondanks mijn studie – nooit langer dan twee weken in Italië geweest. Dat heeft er wel voor gezorgd dat ik weinig huis-tuin-en-keukenwoorden ken in het Italiaans, maar vooral veel wetenschappelijk vocabulaire. Dat is niet handig als je in Italië op vakantie gaat. Tegelijkertijd vond ik het leren van de taal ook wel heel leuk. Toen ik Spaans ben gaan leren, heb ik er expres voor gekozen om geen Spaanse les te nemen. Ik heb geprobeerd me zo veel mogelijk te omringen met authentiek Spaans, vooral door naar heel veel podcasts te luisteren en YouTube-kanalen te volgen, en dat is me eigenlijk zo goed bevallen dat ik het bij een eventuele volgende taal weer op die manier zou doen.

Ik had begrepen dat jij twee moedertalen hebt; klopt dat?
Ik ben opgevoed in het Standaardnederlands, maar mijn opa’s en oma’s spraken allemaal het Drunens dialect. In eerste instantie heb ik me dat passief eigen gemaakt, maar op latere leeftijd ook actief. Ik noemde het – onbewust – ook niet in het rijtje met talen die ik spreek, ook al geef ik zelf lezingen over de waarde van dialecten… Het is in onze maatschappij zo ingebakken om dialecten minder te waarderen dan het Standaardnederlands, dat ik het daarom, denk ik, niet heb genoemd. Dus ja, het is een moedertaal – maar wel een speciale.

Welke rol spelen al die verschillende talen in je dagelijks leven?
De meeste talen gebruik ik, als ik ze gebruik, vooral op Twitter. Ik heb 5000 volgers, ook uit het buitenland, en soms spreken ze mij in hun eigen taal aan en dan vind ik het leuk om daar ook in hun taal op te proberen te antwoorden. Daarnaast moet ik veel opzoeken voor de infographics die ik maak, dus dat helpt ook om mijn talenkennis niet te veel weg te laten zakken. Het gaat daarbij dus wel vooral om receptieve en schriftelijke vaardigheden.

Een van de infographics op Yoïns Twitteraccount

Romans lees ik graag in het Engels, dat gaat ook vlotter dan in het Portugees bijvoorbeeld – al zou dat wel goed helpen om ook die taal beter te leren. Het Drunens spreek ik minder vaak nu mijn opa en oma zijn overleden. Als ik in een context met dialectsprekers ben, probeer ik wel zo veel mogelijk dialect te spreken, maar dat is dan toch vooral met senioren. Ik kan op één hand tellen hoeveel mensen van mijn eigen leeftijd nog iets van dialect beheersen.

Welke taal of talen zou je nog graag willen leren en waarom?
Japans! Ik heb er les in gehad, maar ik besefte dat er heel veel tijd voor nodig was om je alleen al die woordenschat eigen te maken. Er is namelijk – op enkele leenwoorden na – geen connectie met de Europese talen die ik ken. Ik vind het een geweldige taal, die ik heb leren kennen door anime-series. Ook de cultuur vind ik heel interessant. Het Japans sprak me meteen aan en ik kon er ook al vrij snel wat frequente woorden uit herkennen. Als ik een keer tijd heb, wordt het absoluut Japans.

Wat is volgens jou de beste manier om een vreemde taal te leren?
Dit is niet mijn specialiteit, maar ik vind wel dat de manier waarop ik talen heb geleerd op de middelbare school grenst aan de nutteloosheid. Zoals ik zei, was ik goed in het maken van toetsen, maar toen ik van de middelbare school af kwam, sprak ik geen Duits of Frans. Ik zie nu mensen in mijn omgeving op nieuwe, intensievere manieren taalonderwijs geven. Neem projectonderwijs: ze werken dan met een thema waar alle vakken in die periode op aansluiten – ook het vak Engels. Het taalonderwijs wordt daardoor heel functioneel. Grammatica en woordenschat spelen nog wel een rol, maar leerlingen maken bijvoorbeeld schrijfopdrachten in het Engels over de middeleeuwen, het thema van de periode, in plaats van saaie schrijfopdrachten uit een lesboek. Mijn indruk is dat dat heel goed werkt. Als ik dit soort verhalen hoor, ben ik weleens jaloers. Had ik zo maar talen kunnen leren! O, en wat zou er een wereld voor leerlingen opengaan als ze op de middelbare school taalkunde als vak aangeboden zouden krijgen!

Wat zie je als grootste meerwaarde van je meertaligheid?
Door mijn meertaligheid kan ik dingen horen, lezen en waarderen die ik niet had gekund als ik eentalig was geweest. Zo kan ik nu genieten van muziek in alle talen die ik spreek. Natuurlijk kun je de melodie van een lied ook mooi vinden, maar je krijgt er toch veel meer van mee als je de taal spreekt. Via een vertaling komt toch alles via een soort filter binnen. Ik vind vertalen een geweldig beroep, maar ik vind het zelf ook fijn om de nuances in de oorspronkelijke taal mee te krijgen. Laatst heb ik bijvoorbeeld een Portugese serie gekeken en ondanks dat ik wel de Engelse ondertiteling aan had staan, kreeg ik toch meer mee van de serie doordat ik ook het Portugees kon verstaan. Daarnaast kan meertaligheid je helpen bij het leren van nieuwe talen, omdat je steeds meer structuren, woorden en klanken hebt waar je op verder kunt bouwen. Ook ga je zaken in een ander perspectief zien. Er is zo veel meer op de wereld dan het Nederlands waar we zo aan gewend zijn.

Zijn er ook belemmeringen of negatieve aspecten van jouw meertaligheid?
Ik merk soms dat ik talen die ik nog niet zo goed spreek en die veel op elkaar lijken door elkaar haal. Dat ik de woordenschat en grammatica meng. Maar dat is puur in een beginstadium van de taalvaardigheid: ik haalde ooit bijvoorbeeld Italiaans en Duits door elkaar. Verder ken ik eigenlijk geen nadelen uit mijn eigen ervaring.

Wie is je grote voorbeeld op het gebied van meertaligheid?
Ik volg op YouTube Luke Ranieri (via de kanelen ScorpioMartianus en polýMATHY); hij is echt een groot voorbeeld voor mij. Hij spreekt naast Engels ook Italiaans, Japans, Russisch, Duits, Frans, Spaans, Portugees, Roemeens, Nieuwgrieks, Oudgrieks en Latijn. Hij gaat in gesprek met andere meertaligen en is ontzettend breed geïnteresseerd; zo geeft hij als een van de pioniers op dat gebied online les over de gereconstrueerde uitspraak van het Latijn en het Oudgrieks. Dat hij zich dode talen zo goed eigen heeft gemaakt, dat vind ik heel erg bewonderenswaardig.