Door Janneke Geursen:

“Ik heb 2 jaar in Engeland gewoond en spreek goed Engels.  Ik wil nu graag docent Engels worden”. “Mijn master scheikunde was in het Engels. Graag zou ik nu toegelaten willen worden tot de Universitaire Lerarenopleiding Engels”.  Zomaar een greep uit de mailbox van een vakdidacticus. Kennelijk denken sommige mensen dat een docent Engels alleen maar hoeft te beschikken over een goede Engelse taalvaardigheid. Zo gek is dat niet. Het schoolvak is al jaren voornamelijk gericht op communiceren in de doeltaal. Bovendien wordt een belangrijk deel van het eindexamencijfer bepaald door leesvaardigheid, een vaardigheid waar ook veel afgestudeerden uit andere vakgebieden over beschikken. Als je dan ook nog van lezen houdt, zoals veel geïnteresseerden aangeven, dan heb je toch voldoende bagage om leerlingen in het voortgezet onderwijs te onderwijzen?

Het zal u niet verbazen dat mijn antwoord op deze laatste vraag “nee” is. Dat komt doordat ik uit ervaring weet dat de studie Engelse Taal & Letterkunde meer behelst dan het verwerven van taalvaardigheid. Zo verdiepte ik me o.a. in Oud- en Middelengels, fonetiek, syntaxis, Engelse en Amerikaanse Literatuur & Cultuur, psycho- en sociolinguïstiek. Allemaal inhouden die in het huidige schoolcurriculum beperkt of onzichtbaar zijn en dat is problematisch. Niet alleen omdat het curriculum daardoor weinig diepgang kent en minder interessant is voor leerlingen, maar ook omdat het leerlingen geen goed beeld geeft van wat het vakgebied Engels op een universiteit inhoudt.

“Gelukkig is daar het ontwikkelteam van curriculum.nu met zijn voorstellen voor een rijker schoolcurriculum”

Daarnaast vraagt de toenemende globalisering om meer en andere aandacht voor interculturele communicatieve vaardigheden. Vaardigheden die zich niet alleen richten op het opdoen van kennis over doeltaalculturen, maar ook op het leren begrijpen, interpreteren en waarderen van andere inzichten, opvattingen en gebruiken.
Gelukkig is daar het ontwikkelteam van curriculum.nu met zijn voorstellen voor een rijker schoolcurriculum waarin niet alleen wordt ingezet op taalvaardigheid, maar ook op (inter)cultureel – en taalbewustzijn, zowel op het gebied van de individuele talen, als in samenhang (meertaligheid).

“Een dergelijke omslag in het denken over het schoolvak heeft nogal wat voeten in de aarde.”

Hoe zou een dergelijk curriculum er in de praktijk uit kunnen zien?
Wat te denken van een aanpak zoals die binnen het International baccalaureaat gebruikelijk is? Namelijk leerlingen niet alleen laten praten en schrijven over willekeurige onderwerpen, maar de inhoud ook mee laten wegen in het oordeel. En die inhouden liggen in ons vakgebied voor het oprapen. Naast het analyseren van literaire teksten (en het liefst niet alleen Britse en Amerikaanse), zouden ook onderwerpen als taboewoorden in verschillende culturen, woordleerstrategieën en genreanalyse tot de mogelijkheden kunnen behoren. En wat is er leuker dan je eigen taalgebruik analyseren als forensisch taalkundige?

Een dergelijke omslag in het denken over het schoolvak heeft nogal wat voeten in de aarde.
Allereerst is het nodig dat er eisen aan die inhouden worden gesteld: ze zouden moeten worden opgenomen in de eindtermen.
Ten tweede moeten we ons als docenten ook bekwaam voelen bij het introduceren van deels nieuwe thema’s; er is immers al jaren beperkt beroep op deze kennis gedaan.
En tot slot moeten we ervoor waken dat het programma te overladen wordt. Samenhang creëren, thema’s geïntegreerd aanbieden en taaloverstijgend denken is dus het devies.

Deze blog maakt deel uit van ‘Geef handen en voeten aan Curriculum.nu’, een reeks die tot doel had eerste ideeën rond de verdere uitwerking van Curriculum.nu te verzamelen van de aanloop naar de presentatie van de eindproducten tot aan de landelijke studiedag van Levende Talen. Klik hier voor een overzicht van alle blogs.

*De afbeelding is van Salvidrim! De copyright notice vind je hier.